چرا پیاز اشک شما را در می‌آورد؟!
1-سولفونیل‌پروپان، ملکول کوچکی است که بوسیله‌ی آنزیم‌هایی در پیاز زمانی که آن را می‌برید، تولید می‌شود. به طور طبیعی این آنزیم‌ها درون سلول‌های پیاز قرار گرفته‌اند، اما چاقو این سلول‌ها را می‌شکافد و اجازه می‌دهد تا آنزیم‌های انباشته شده، از آن فعال شوند.
با پوست كندن پياز سلول‌ها صدمه مي‌بينند و آنزيمي به نام آليناز با تركيبي بي بو موسوم به ترانس(+)- S- (1-پروپنيل)- L-سيستئين سولفوكسيد تركيب مي‌شود و مولكول را به سه تركيب: 1-سولفونیل‌پروپان، پيرووات و آمونياك مي‌شكند. که 1-سولفونیل‌پروپان اشک‌آور است.
1-سولفونیل‌پروپان ملکول کوچکی است بنابراین به راحتی در هوا پراکنده می‌شود و وارد بینی و چشم‌ها می‌شود، درست جایی که حسگرهای محافظ چشم قرار دارند و چشم را دربرابر مواد مضر محافظت می‌کنند. با پخش شدن این ملکول آزاردهنده، چشم-ها و بینی حجم زیادی مایع برای شستشو و پاک‌کردن این ماده‌ی محرک تولید می‌کنند. تعدادی از پیازها نسبت به بقیه مقدار کمتری از این ملکول محرک را تولید می‌کنند. پیازهایی که در خاک‌های با سولفور کمتر رشد کرده‌اند مقدار کمتری از این ملکول را در سلول‌های خود دارند بنابراین کمتر اشک شما را در می‌آورند.
راه‌کارهایی برای جلوگیری از سوزش چشم هنگام خورد کردن پیاز
شما می‌توانید به کمک راه‌کارهایی از سوزش چشم هنگام خورد کردن پیاز جلوگیری کنید. مثلا قبل از بریدن پیاز آن را از قبل در یخچال قرار دهید. آنزیم‌ها وقتی سرد باشند خیلی کند عمل می‌کنند. در واقع، اگر پياز سرد باشد سرعت واكنش آنزيمي ايجاد 1-سولفونیل‌پروپان كاهش مي‌يابد و به‌اين ترتيب كمتر تشكيل مي‌شود .در ضمن فشار بخار 1-سولفونیل‌پروپان به شدت كاهش مي يابد و در نتيجه غلظت آن در هوا كم مي‌شود. همچنین می‌توانید بریدن پیازها را زیر هود انجام دهید با این کار ملکول‌های محرک هرگز به چشم و بینی شما راه پیدا نمی‌کنند. خورد‌کردن پیاز زیر آب هم می‌تواند راه‌کار مناسبی باشد که البته نیاز به تمرین دارد. سولفوكسيد‌ها در آب محلول است، بنابراين زير شير در آب حل مي‌شود يا آب باعث آبكافت آن مي‌شود.
استفاده از عینک و یا کلاه محافظ هم می‌تواند ایده‌ی جالبی باشد!!
چرا طبيعت اين تركيبات را در پياز قرار داده است؟
برخي از اين تركيبات قارچ كش هستند و خواص آنتي‌بيوتيك دارند و باعث مي‌شوند كه پياز به مدت طولاني سالم بماند. همچنین مواد اشك‌آور موجود در پياز آن‌را از گزند حيوانات در امان نگه مي‌دارد. در سير نيز تركيبات مشابهي يافت مي‌شود.
نظرات شما عزیزان:
